czwartek, 26 lutego 2015

Ylvis, Svein Nyhus (ill.), Hva sier reven?


 
Zdarzają się na świecie rzeczy trudne do zrozumienia. Jedną z nich jest np. kariera piosenki i tańca Gangnam style. Podobną tajemnicę niesie dla mnie piosenka Ylvisa The Fox, która na You Tube miała (do tej pory) 494 345 792 wejść!  Popularność piosenki przekroczyła granice Norwegii, tym bardziej, że jak wiele norweskich przebojów jest śpiewana po angielsku. Zawędrowała nawet na listę Bilboardu.

Ylvis to w Norwegii coś więcej niż nazwisko. To pseudonim, pod którym kryją się nazwiska dwóch braci Bårda i Vegarda Ylvisåker, gwiazd znanego talk show I kveld med Ylvis (Wieczór z Ylvisem). Bård i Vegard są komikami obdarzonymi również talentami muzycznymi,  o czym świadczy m.in. wypromowanie The Fox.

Piosenka jest głupiutka, ale i zabawna (zobaczcie sami). W teledysku bohaterowie poprzebierani za zwierzęta skaczą i tańczą po lesie (zresztą niedaleko miejsca, gdzie mieszkam, gmina Nittedal, niedaleko Oslo), wydając dziwne odgłosy. Są ciekawscy i za wszelką cenę chcą się dowiedzieć, co mówi tytułowy lis. Lis urasta w tej piosence do rangi zwierzecia tajemniczego i nieuchwytnego. I choć ostatecznie odzywa się, to tak do końca nie wiadomo, co powiedział, a już na pewno nie co miał na myśli.

Popularność jest jak koło zamachowe, zatacza coraz większe kręgi. Nie jest więc zaskoczeniem, że teledysk został zaadoptowany na wersję książkową. Hva sier reven? (Co mówi lis?) jest norweską wersją piosenki. Słowa norweskie napisali Christian Løchstøer, Bård Ylvisåker i Vegard Ylvisåker. Ilustracje zrobił Svein Nyhus, jeden z najlepszych ilustratorów norweskich. To ostatnie nazwisko przesądziło, o tym, że przedsięwzięcie należy uznać za udane.



Hva sier reven?  to wysmakowana artystycznie i zabawna książka. Wydana w dużym formacie, co daje możliwość cieszenia się ilustracjami. Wyróżnia się charakterystyczną dla Nyhusa, kolorystyką, subtelną gamą żółci, błękitów i czerwieni. Talent rysownika, sprawia, że ten zabawowy, ale jednak niegłęboki tekscik, zyskuje nowy wymiar. Na rysunkach dużo się  dzieje, to swoista historia w historii, która uruchamia wyobraźnię małych czytelników.


Jak przystało na hit i bestseller w jednym książka została wydana w imponujących nakładach 75 000 w Norwegii, i 250 000 w USA.

 
 
 
Ylvis, Hva sier reven? illustrert av Svein Nyhus, Aschehoug 2013.
Język: norsk (bokmål).


På norsk:
En morsom, ekkel og fin bok for de yngste leserne. Svein Nyhus er en allsidig bildebokkunster som har et helt eget og gjenkjennelig visuelt uttrykk. Tegningene hans er lette å lese, de er morsomme, groteske og utrykksfulle. 

czwartek, 19 lutego 2015

Lisa Aisato, Fugl


 
Autorska książka rysowniczki Lisy Aisato jest jedną z najpiękniejszych publikacji dla dzieci, jakie czytałam. Tekst i ilustracje tworzą przemyślaną całość.
Historia o dziewczynce, która marzy o tym, aby wzbić się w powietrze i odlecieć z ptakami to uniwersalna i przejmująca opowieść. Prostota i oszczędność tekstu są jego siłą. Niewiele zdań, niewiele słów, ale dzięki temu, każde z nich brzmi znacząco.
Powtórzone dwa razy przez bohaterkę zdanie „La meg bli fugl” (pozwól mi być ptakiem) nabiera znaczenia symbolicznego. Symboliczny i uniwersalny charakter opowieści, podkreśla także to, że bohaterka nie ma imienia. Bohaterka Aisato jest więc „każdą” dziewczynką, „każdym” człowiekiem.

Fugl (Ptak) to poetycka opowieść o marzeniach, o odkrywaniu własnej tożsamości, która niekoniecznie musi wpisywać się w to, jak zewnętrznie wyglądamy lub w jakie ramy społeczne jesteśmy wpisani. To także historia o dorastaniu, dojrzewaniu dziewczynki, która pewnego dnia odlatuje z domu. Takie interpretacje mogą odkryć oczywiście dorośli czytelnicy. Prawdopodobnie zauważą oni również aluzje do norweskiego klimatu, nieprzypadkowo podkreślanie przez bohaterkę pragnienie ucieczki od ciemności, zimna oraz marzenie o słońcu i cieple („flyr hun tvers gjennom mørke og kjenner sola varme ansiktet hennes”- leci prosto przez ciemność i czuje ciepło słońca ogrzewające jej twarz).
Dzieci odkryją w tej książce ładną i ciekawą opowieść o baśniowym charakterze.

Norweskie recenzje książki są pozytywne, choć niejednoznaczne. Ilustracje są oceniane wysoko, pewne wątpliwości budzi jednak tekst. Hilde Dybvik wnikliwa recenzentka Barnenokritikk, ma wątpliwości, czy docelowa grupa odbiorców, do jakiej kieruje książkę wydawnictwo Gyldendal - dzieci w wieku 3-6 lat - jest odpowiednio dobrana. Według niej Fugl jest magiczną i baśniową książką niepozbawioną niejasności. Interpretacja, jaką proponuje wydawnictwo, przedstawiająca Fugl jako opowieść o dążeniu do własnych marzeń i możliwości ich realizacji wydaje się zbyt płytka. Recenzentka zastanawia się nad negatywnymi skutkami realizacji marzenia głównej bohaterki, np. osamotnionym (porzuconym?) i tęskniącym dziadkiem oraz nad jedną z ilustracji, która przedstawia bardzo bladą dziewczynkę przytuloną do drzewa. Ilustracja ta nasuwa skojarzenia ze znanym obrazem Edvarda Muncha Syk pike (Chore dziecko, 1885-1886), a stąd już tylko jeden krok do postawienia pytania, czy główna bohaterka nie jest chora, a jej „przemiana w ptaka” i opuszczenie domu nie oznacza śmierci? Koncepcja ta jest interesująca, jednak sam tekst Aisato, według mnie, nie daje możliwości takiej interpretacji.

Publikacja została wydana w dużym formacie (30 x 25 cm) i jest to świetny wybór autorki i wydawnictwa. Ilustracje Aisato zasługują na sposób prezentacji, który pozwala w pełni docenić ich artyzm.  Świetną kreskę, genialną umiejętność charakterystyki, a nawet groteskowego przedstawiania postaci. Przepiękne wysmakowane, kolory, połączone z subtelnie oddaną fakturą drzew, piór, tkanin. Bez wątpienia mamy tu do czynienia z prawdziwą sztuką. Czytając Fugl, wpadłam w estetyczny zachwyt. I pozostaję w tym zachwycie, długo po zamknięciu tej książki


Lisa Aisato, Fugl, Gyldendal, 2013.
Język: bokmål.

Książka (według wydawnictwa) przeznaczona dla dzieci w wieku 3-6 lat.
                           

 





På norsk:
Lisa Aisatos bildeboka er et moderne magisk eventyr. Den forteller om drømmer, lengsel og puberten. Illustrasjonene er vakre, poetiske og kraftfulle. Bildene kjennetegnes av sterke men harmoniske farger. Dette er en av den vakreste boka jeg har lest på lenge. Jeg har forholdt meg til /Jeg har nevnt anmeldelsen av Hilde Dybvik (Barnebokkritikk, http://www.barnebokkritikk.no/fri-som-fuglen/#.VMoLcJU5CdI).

Odrobinę skrócona wersja tej recenzji ukazała się w Rymsie http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/2223/fugl.html


 

.