czwartek, 20 kwietnia 2017

Øyvind Torseter, Hullet



Nazwisko Øyvinda Torsetera pojawia się na moim blogu z pewną regularnością. Omawiałam jego autorką książkę Mulegutten http://trolleimisie.blogspot.no/2017/01/yvind-torseter-mulegutten.html,  Bruna http://trolleimisie.blogspot.no/2015/04/hakon-vreas-tekst-yvind-torseter.html  i dwie filozoficzne książeczki Sokrates og pappa i  Sokrates og pappa tar seg tid http://trolleimisie.blogspot.no/2017/01/yvind-torseter-mulegutten.html   
Torseter jest jednym z moich ulubionych rysowników, którego cenię zarówno za ciekawą kreskę, jak i  poczucie humoru. W książce pt. Hullet (Dziura) spotykamy tytułowego bohatera Mulegutten, czyli sympatycznego „Pyszczaka”. Tym razem będzie się on musiał zmierzyć z tytułową dziurą, która pojawiła się w jego nowym mieszkaniu.  Kiedy rozpakowuje pudła ze swoim dobytkiem, a w przerwie tego zajęcia zasiada, aby coś zjeść, zauważa dziurę w ścianie. Po chwili idzie do łazienki i potyka się o dziurę, która tym razem znajduje się w podłodze, a po chwili… widnieje w drzwiach. Mamy tu więc do czynienia z… wędrującą dziurą. Zaradny bohater postanawia coś z tym zrobić: dzwoni do odpowiedniej instytucji, łapie dziurę do pudełka i zanosi do laboratorium, gdzie naukowcy przeprowadzają na niej testy. Ale jak to bywa, nie wszystkie zagadki da się wyjaśnić metodą naukową. Dziura zastaje w archiwum, bohater wraca do domu, a tam odkrywa, że dziura… Nie będę spoilerować, domyślcie się sami.

I tu nasuwa się najciekawsze pytanie: jak pokazać rzeczoną dziurę w książce? Otóż można by ją namalować, np. jako ciemną kropkę. Ale czy byłaby to przekonująca dziura? Wątpię. Autor i wydawnictwo zdecydowało się pokazać dziurę jako dziurę! Książka ma w środku przez całą grubość  łącznie z okładką wybitą małą dziurkę o średnicy około 1 cm. Rysunki ściśle korespondują z tym  zamierzonym brakiem. Ponieważ „bohaterka” pojawia się na każdej stronie, rysownik musiał się wykazać sporą pomysłowością. I tak dziura jest np. światłem w sygnalizacji miejskiej, okiem przechodnia, balonem, nosem dziecka, księżycem. 
Ze względu na szczupłość tekstu Hullet, lepiej byłoby nazwać komiksem niż książką obrazkową. Wszystko dzieje się w warstwie obrazowej.  Charakterystyczna kreska i niewielki dodatek kolorów są wyróżnikami stylu Torsetera, podobnie jak dawka ironii.
W efekcie otrzymujemy publikację, która sprawi radość zarówno dzieciom jak i dorosłym. Książkę, która jest również zabawką, bo przecież przez dziurę można obserwować różne rzeczy np. wiosenne niebo albo kwiatki na parapecie. Dziura daje ogromne możliwości, ba można powiedzieć, że Dziura otwiera na świat.
Hullet otrzymała nagrodę dla Najpiękniejszej Książki roku 2012. Książkę można obejrzeć tutajhttp://kreativtforum.no/artikler/nyheter/2013/03/hullet-av-oyvind-torseter-er-arets-vakreste-bok

Denne boka handler om... et hull. Men det er ikke et vanlig hull som vi kunne oppdage i sokken. Vi kunne kaste de gamle sokkene (med hullet selvfølgelig) og  saken er ute av verden.
Torseters bildebok er mer komplisert. Hovedpersonen - som vi har møtt i boken Mulegutten - flytter inn i ny leilighet og ser et hull. Og det flytter på seg. Fra kjøkkenveggen, til baderommet, til gulvet. Han prøver å finne en forklaring og oppsøker ekspertise. Men det er ikke alt som kan forklares, kanskje han bare må akseptere at det er der. Og slik slutter historien.
Her oppstår et spørsmål: Hvordan vise et hull? Det er mulig å tegne det som en mørk prikk eller flekk. Men det er ikke overbevisende, etter min mening. Forlaget og forfatteren har bestemt seg for vise et ekte hull. De stanset gjennom hele boka og utgjør et fysisk kikkhull. Det er perspektivet i tegningene som endres, og som gjør at hullet fungerer som måne, ballong, trafikklys, barnenese og altså som hull.
Boka ligner en tegneserieroman. Norske anmeldere påpeker likheter mellom Hullet og Kafka, Shaun Tans bildebøker og den  gamle barne TV-serien Streken. Hullet er en absurd og underholdende fortelling. Jeg fikk stor sans for både konsept og bilder, og vil jeg derfor anbefale denne flotte boken til små og store lesere.
I 2012 Hullet i tillegg til gull i kategorien Skjønnlitteratur bildebok, ble utpekt både som Årets best tilrettelagte bok og Årets vakreste bok. Her kan   du se boka  http://kreativtforum.no/artikler/nyheter/2013/03/hullet-av-oyvind-torseter-er-arets-vakreste-bok

Øyvind Torseter, Hullet, Cappelen Damm 2012
Język/Språk: norweski bokmål/ norsk bokmål
Grupa wiekowa/Alder 6-9 lat/år